Teknik Bilgiler 

TEMEL BİLGİLER

Aydınlatma dünyasının geleceği olarak gelişimine hızla devam eden LED, kelime olarak Light Emitting Diode - Işık Yayan Diyot'un baş harflerinden oluşmaktadır. LED, elektrik enerjisini ışığa dönüştüren yarı iletken bir devre elemanıdır.
 
1900’lerin başında keşfedilen elektro ışıma kavramının ardından, 1950’lerde hızlanan yarı-iletkenler hakkındaki araştırmalarla beraber; gözle görülebilen kırmızı renkli bir ışık yayan ilk LED 1962 yılında üretildi ve patente bağlandı. Eskiden radyoyu açtığımızda yanan kırmızı ışık olarak hayatımıza giren LED teknolojisi, arandan geçen 50 yılın ardından, artık dünyamızı aydınlatıyor. Bu küçük kırmızı ışık evrim geçirdi, renk değiştirdi,  güçlendi ve artık beyaz renge bürünüp  hayatımızı aydınlatmaya; kırmızı, mavi ve yeşile dönüşüp çevremizi renklendirmeye başladı.
 
Işık kaynağı olarak LED kullanan aydınlatma aygıtları ile yüksek ışık verimi, düşük enerji tüketimi, uzun ömür, daha iyi bir ışık yönlendirme seviyesi, düşük ultraviyole ve kızıl ötesi ışıması, daha yüksek renksel geriverim konularında çok başarılı sonuçlar elde edilebilmektedir. LED kaynaklar, milyonlarca renk üretmelerinin beraberinde çok çeşitli renk sıcaklıklarında beyaz ışığı sağlayabilirler.
 
Geleneksel ışık kaynaklarına karşı sunduğu avantajlarla her geçen gün hayatımızda daha fazla yer almaya başlayan LED teknolojisi temelli aydınlatma sistemleri, farklılık yaratmak, göz alıcı ortamlar oluşturmak ve kullanıldığı mekanlara büyüleyici bir atmosfer katmak isteyenler için sayısız alternatif ve avantajlar sunmaktadır.
 
 
LED teknolojisinin avantajları 
• Yüksek verim sayesinde aynı ışık gücünü daha düşük enerji ile elde ederek büyük oranda enerji tasarrufu sağlaması,
• Geleneksel sistemlerle kıyaslandığında bakım gerektirmeden sağladığı 50.000 saat civarında uzun ömür, 
• Bakıma, lamba değişikliğine ihtiyaç duyulmaması,
• Otomasyon uygulamaları ile uyumlu şekilde çalışabilmesi,
• LED ışığının istenilen renkte sağlanabilmesi ve ışık kısma/açma (dim) uygulamalarında renginin değişmemesi,
• Mekanları çeşitli renklerle renklendirme ve renk değiştirme uygulamalarında oldukça fazla alternatif sunması,
• %95’i aşan renksel geri verim değeri
• Işık kaynağı olarak boyutlarının çok ufak oluşu ve form esnekliği avantajı sunması,
• Işığında ısı taşımaması ve UV yayması sonucu yönlendirildiği cisimleri ışığıyla yaşlandırmaması
• Şoka ve titreşime dirençli olmaları
 
 
Doğru projeye uygulandığında, LED, ilk satın alma maliyeti biraz daha yüksek olsa da, orta ve uzun vadede geleneksel lambalı aydınlatma sistemlerine göre daha ekonomik bir çözüm sunmaktadır.
  
VEGALIGHT proje grubu, aydınlatma çalışması yapılacak olan alana göre ‘Geri Ödeme’ hesabını yaparak, LED’li sistemlerin avantajlarını somut olarak ortaya koymaktadır.

AYDINLATMA SÖZLÜĞÜ

Lümen (lm):
Işık Akısı birimidir. Işık akısı, bir ışık kaynağından çıkan ve normal gözün spektral duyarlılık eğrisine göre değerlendirilen enerji akısına denir. Bir ışık kaynağının sahip olduğu toplam Lümen, 'küre' adı verilen özel bir ekipmanla ölçülür.
 
Lüks (lux veya lx):
Aydınlık düzeyi birimidir. Bir yüzeydeki ışık şiddetini ifade etmek için kullanılır.
Aydınlık (düzeyi ) kısaca, birim alana düşen ışık akısı olarak tanımlanabilir. 1 m²'lik bir yüzeye düşen ışık akısı 1 lm ise, bu yüzey üzerinde oluşan aydınlık ( düzeyi ) 1 lux ya da 1lm/m²'dir.
 
Bir yüzeyde oluşan aydınlık ( düzeyi ), yüzeyin türüne bağlı değildir. Yüzeyin yansıtma özelliği ne olursa olsun, örneğin, yüzey siyah ya da beyaz olsun; aydınlık ( düzeyi ) yalnız yüzey üzerine gelen ışık akısı yoğunluğuna bağlıdır.
 
Bir yüzeydeki toplam ışık şiddetini ölçmek için Lüksmetre adı verilen ışık ölçer kullanılır.
 
Candela (cd)
Işık şiddetinin birimidir. Her doğrultuya göre düzgün bir şekilde ışık yayan ve 1 steradyan'lık uzay açısı içinden bir lm'lik Işık akısı geçiren bir noktasal ışık kaynağının ışık şiddeti, bir cd'dır diyebiliriz.
 
Parıltı (cd/m2 veya Nit)
Parıltı, gözü etkileyen bir ışık kaynağının ışıksal büyüklüğü ile ilgilidir. Işık kaynağı bir birincil ışık kaynağı ise, bu büyüklük, kaynağın gözlemleme doğrultusundaki ışık şiddeti "I" ile doğru, bu şiddeti oluşturan kaynağın görülen alanı "Sg" ile ters orantılıdır. Belirli bir gözlemleme doğrultusunda 1 cd ışık şiddeti doğuran ve bu doğrultuya dik düzlem üzerindeki izdüşümü (görülen alan) 1 m² olan bir yüzeyin parıltısı 1 nit (cd/m²) 'dir.
 
İkincil ışık kaynaklarının parıltısı; bu yüzeylerdeki aydınlık (düzeyi) ile yüzeylerin ışık yansıtma ya da ışık geçirme çarpanlarının bir fonksiyonudur. Görülen bir yüzey üzerindeki aydınlık (düzeyi) 1 lux (lm/m²) ise, yüzeyin ışık yansıtma ya da ışık yansıtma çarpanları ile çarpımının " " sayısına bölümü parıltı, 1 nit (cd/m²) olarak elde edilir.
 
Işık Açısı (Derece - °):
Bir ışık kaynağından çıkan ışık ışınlarının etkin olarak hangi yönde yayılma yaptığını ifade eder.

LED ‘ler dışında tüm ışık kaynakları, her yöne ışık yayılması yaparlar. Fakat  bu ışık kaynakları, belirli yansıtıcılar kullanılarak ışık açısı kontrol edilebilir hale getirilebilirler.
 
10° ≈ 45°    = Vurgu Aydınlatması
60° ≈ 120°  = Genel Aydınlatma
 
Renk Sıcaklığı (Kelvin veya K) :
Beyaz ışınım yapan bir ışık kaynağının sahip olduğu ışığın rengini ifade eder.  Genelde eski tip enkandesan ampuller 2500K ışık rengine sahiptir. Bunun dışında 2700K sarı ışık, 3000K gün ışığı (veya sıcak beyaz), 4000K nötr beyaz, 5000-6500K soğuk beyaz ışık rengi olarak tabir edilir.
 
Renksel Geri Verim (CRI - Ra):
Bir ışık kaynağının, standartlar tarafından belirlenmiş 8 farklı renk için cisimlerin görünürlüğünün, güneş altındaki etkilerine benzerliğinin oranı olarak ifade edilir. 80-90 gibi değerlerle belirtilir. Genel olarak CRI değeri ne kadar yüksek olursa, renklerin doğru algılanması da o kadar kolay olur.
 
Watt (W):
Uluslararası standart güç birimidir. Bir voltluk (V) elektriksel potansiyel farkta bir amperlik (A) akım geçtiğinde yapılan elektriksel iş, bir Watt eder. 
 

LAMBA ÇEŞİTLERİ 

ENKENDESAN
Akkor flamanlı lambalar, metal flaman telinin yüksek sıcaklıklara ısıtılması ve bu ısınma sonucunda flaman telinin ışıma yapması esasına dayanır.
Akkor lambalar; boyut, ışık miktarı ve besleme gerilimi açısından geniş ölçekte üretilirler. Besleme gerilimi için herhangi bir regülasyon işlemine ihtiyaç duymazla; düşük üretim maliyetine sahiptirler ve hem AC hem de DC gerilim altında çalışabilirler.
 
Geçmiş dönemlerde yapısının basitliği ve işletim kolaylığı nedeni ile akkor lambalar, ev ve ticari yapıların aydınlatılmasında oldukça sık kullanılmaktaydı. Ancak bu lambaların, renk verimlerinin yüksek olmasına karşın ışık verimleri düşüktür. Günümüzde enerjinin verimli kullanılması için yapılan çalışmalar kapsamında, dünya genelinde akkor lambaların yerlerini diğer lamba türlerine bıraktığını görülmektedir. Brezilya, Venezuela, İsviçre, Avustralya,  ABD ve Kanada gibi bazı ülkelerle Avrupa Birliği ülkelerinde,  çok verimsiz oldukları için enkandesan lambaların üretimi, ithalatı ve satışı yasaklanmıştır.

HALOJEN 
Akkor halojen lamba, akkor lambanın atmosferindeki gaz karışımının değiştirilmesi (halojen eklenmesi) ile oluşturulmuş bir ısıl ışık kaynaktır. Bu tür lambaların atmosferinde kullanılan halojen moleküllerinin tungsten teli yenilemeleri nedeniyle, tel sıcaklığı artabilmektedir. Bunun sonucunda da, aynı güçteki akkor lambaya göre, hem ışık verimi, hem de renk sıcaklığı biraz yükseltilebilmektedir.
 
Floresan
Floresan lambaların içinde bulunan cıva gazının flamanlarca ısıtılarak buharlaştırılması sonucu, gözle görülmeyen ultraviyole ışınları saçmaya başlar. Bu ışınlar da tüpün iç yüzeyine kaplanmış olan fosfor tozlarına çarparak görülen parlak ışığı oluşturur. Değişik ışık renklerinde, güç ve tipte bulunabilirler. Verimleri yüksek, ömürleri uzundur. Bir ateşleyici balasta ihtiyaç duyarlar.

Kompakt Floresan Lambalar: 
Floresan lambaların daha kompakt halde üretilmiş türevleridir. Halk arasında ‘tasarruf ampülü’ olarak da bilinir. Sahip oldukları boyutlar nedeniyle akkor lambaların muadili olarak uygulamalarda yüksek verimli bir çözüm olarak kullanılabilir. Bir ateşleyici balasta ihtiyaç duyarlar. Harici mekanik ve elektronik balastlı modelleri olduğu gibi,  kendi üzerinde ateşleyicisi olan kompakt floresan (tasarruflu lamba) modelleri de yaygın olarak mevcuttur.

Metal Halide Lambalar: 
Işığın büyük bölümü, metal buharı ve halojenür karışımının ışınımından oluşan yüksek yoğun boşalma ile sağlanır. Verimlilikleri çok yüksektir. Ateşleyici balastlara ihtiyaç duyarlar.

LED Lambalar: 
LED, elektrik enerjisini ışığa dönüştüren yarı iletken bir devre elemanıdır. LED’li aydınlatma aygıtları ile yüksek ışık verimi, düşük enerji tüketimi, uzun ömür, daha iyi bir ışık yönlendirme seviyesi, düşük ultraviyole ve kızıl ötesi ışıması, daha yüksek renksel geriverim, farklı renkler elde etme konularında çok başarılı sonuçlar elde edilebilmektedir.
 
Aslında LED’li kaynakları, tamamen eşsiz kılan özellik renk üretme yetenekleridir. LED kaynaklar, milyonlarca renk üretmelerinin beraberinde çok çeşitli renk sıcaklıklarında beyaz ışığı sağlayabilirler.

LED’ler sağladıkları dim (ışığın kısılıp açılabilmesi) olanağının genişliği ile de kullanıcılara büyük avantaj sunmaktadır. Temelde elektronik bir devre elemanı olan LED ışık kaynaklarının elektronik kontrol sistemleriyle kullanılması, ortaya çok farklı sonuçların çıkmasını sağlar.

 

Neden LED?
Ø Uzun vadede daha ucuz fiyat.
Ø Geleneksel floresan lambasına karşın ortalama 1/10 güç tüketimi.
Ø 100.000 saat ömrü vardır.
Ø Şoka dayanıklıdır.
Ø Cıva içermez.
Ø Güvenilirdir.
Ø Plug-N-Play (Fişe sok ve çalıştır) Yüksek Verimli Aydınlatma.
Ø Elektrik enerjisinden %98 tasarruf sağlar ve bakıma ihtiyaç duymaz.
Ø Göz alıcıdır ve emniyet düşünülmüştür.
Ø Çok düşük sıcaklık ve düşük ışık kirliliği.
Ø Elektromanyetik çatışma yoktur.
Ø Hem iç mekanda, hem de dış mekanda suya dayanıklıdır.
Ø Tek ve çok renk elde edilebilir.
Ø 16 milyon renk elde edebilme özelliğine sahiptir (RGB).
Ø Diyot oldukları için, dijital dünyayla daha kolay uyum sağlarlar.
Ø Yüksek yoğunluk, yüksek kontrast, hatta parlaklık.
Ø Eşsiz ve tutarlı renkler sağlayan tek Işık Rengi ışık kaynağı.
Ø Düşük Güç Tüketimi ve ısı dağıtma.
Ø Kapsamlı çalışan voltaj.
Ø Kolay kurma.
Ø Maliyet verimi.
Ø Çevre dostudur.
Ø Hafiftir.
Ø Sanayi tarafından yıllarca gösterge aydınlatmaları olarak kullanılan bu yeni LED Teknolojisi, şimdi kullanım için havacılık, polis, adliyeler, ordu, astronomlar, gemiciler, avcılar, rekreasyon amaçlı eğlenceler, iç ve dış mekan aydınlatmaları ve diğer kullanımlar için bir ışık kaynağı olarak kullanılmaktadır.
Ø 119 yıl öncesinde elektrik ampulünün icadından bu yana, bu aydınlatma ilk büyük devrimdir.
Ø LED ampulleri, elektrikli aydınlatma ampullerinden daha dayanıklı, uzun süreli ve enerji verimlidir.
Ø LED’ler, filamanları olmadıkları için, sıradan bir elektrik ampulü kırılırken, onlar bu koşullar altında zarar görmezler.
Ø Yeşil ve kırmızı gece görüşünü korumak için harikadır, beyaz genel kullanım amaçları için iyi bir çözümdür, mavi genellikle dekoratif amaçlar için kullanılır.
Ø LED’ler aşırı derecede verimlidir.
Ø Solar Panellerle çalışabilme özelliğine sahiptirler
Ø Ultra parlak renk seçeneklerindeki LED’ler ile, Standart Sanayi lamba duy seçenekleri olan E-27, Gx5.3, GU10 içinde MR16, PAR reflektörler, farklı ebatlarda ve farklı formlarda üretilen PCB devre kitleri kullanılarak LED lambalar oluşturulmaktadır
Ø LED’li İç ve Dış mekan aydınlatmada 3.5 Vdc-12 Vdc -24 Vdc ve 220 Vac-240 Vac ile çalışabilen modeller bulunmaktadır
Ø Neredeyse LED’i yenilemeye ihtiyaç duymadan portatif uygulamalar için, pillere daha az para harcayın!
Ø LED’ler doğal bir ışık yaratır.
Ø LED’lerin yumuşak parıltısı kaba gölgeyi, yansımayı ve göz kamaştırıcı parıltıyı azaltır.
Ø Birçok alanda başarıyla uygulanır.
Ø LED’ler aşırı derecede dayanıklıdır.
Ø Bütünüyle şoka ve titreşime dirençli olurlarken, ortada ne paramparça olacak bir cam ne de kırılacak bir filaman vardır.
Ø LED’ler kullanmak için güvenlidir.
Ø Genel bir kural olarak, LED’ler, patlayıcı sıvıların ve gazların yanında yada başarısız aydınlatmacıların kazalara neden olabilecekleri yerlerde kullanılmak için en iyi çözümdür.
Ø LED’ler geleceğin ışığıdır…